Alle verhalen
Overzicht van mijn korte verhalen met wat achtergrondinformatie
1. Ik! zei de kikker
Dit verhaal over Franky Frog was het eerste dat ik in mijn voordrachten gebruikte. Het stamt uit de jaren zeventig. Het ging ook tot nu toe het langste mee. Ik ben eens gaan tellen en kwam tot meer dan honderd plaatsen waar ik het heb verteld. Het verhaal illustreert het basisprobleem waar alle menselijke ellende uit voortkomt: ons trotse ego. In mijn prediking ondersteunt dit verhaal de bijbeltekst uit Galaten 2 vers 20: ‘Niet meer mijn ik, maar Christus leeft in mij.’ Ik heb het in 1983 uitgetekend als stripverhaal dat in een schoolagenda verscheen. In 1994 werd het gebruikt in een tv-programma en weer later in het kinderboekje ‘Simon en zo’. Als kinderen Franky Frog zielig vinden, heb ik een verzachtend slot. De kikker vindt de weg terug naar zijn plantsoen, waar hij zich voegt in het eendenkoor, om daar de tweede stem te zingen.
2. De kleine overwinnaar
Dit verhaal over Wink de vink heb ik niet zelf verzonnen. De gebroeders Grimm hebben het over een winterkoninkje. Maar het komt natuurlijk uit de Bijbel. In Exodus 19 vers 4 zegt God tegen het volk Israël: ‘Ik heb u op arendsvleugelen gedragen en tot Mij gebracht.’ In mijn prediking deed Wink dienst bij de bijbeltekst uit Romeinen 8 vers 37: ‘Maar in dit alles zijn wij meer dan overwinnaars, door Hem die ons heeft liefgehad.’ Gaandeweg is het me duidelijk geworden dat ‘gedragen worden’ het eigenlijke geheim van de christelijke levenskunst is. Dat vraagt trouwens wel om overgave. Dit verhaal werd gebruikt in een serie kinderprogramma’s die ik voor televisie maakte.
2a. Een gesprek tussen Wink en Franky
Ik kwam op het idee om die twee figuren uit verschillende verhalen met elkaar in gesprek te laten gaan door een boek van Edwin H. Friedman. Hij schreef ‘Fabels van Friedman, verhalen over loslaten’ om zijn raadgevingen op het gebied van relatietherapie te verduidelijken.
3. De adelaar die dacht dat hij een kip was
Dit verhaal schijnt van Afrikaanse komaf te zijn. Mijn versie geeft antwoord op de vraag van Nikodemus aan Jezus hoe een mens opnieuw geboren kan worden. Ik gebruikte het als illustratie in preken bij het bijbelgedeelte uit Johannes 3. Ook Jesaja 40 vers 31 geeft uitdrukking aan deze gedachte: ‘Wie de HERE verwachten, putten nieuwe kracht; zij varen op met vleugelen als arenden…’ En ook in Psalm 103 vind je die adelaar terug.
4. Checko is de naam
Ik heb dit verhaal indertijd in een televisieprogramma voor kinderen gebruikt. In deze geschreven versie ben ik daar nogal van afgeweken. De grondgedachte bleef echter overeind: het willen verbergen van je ware identiteit. Wat op de achtergrond in dit verhaal meespeelt komt uit Psalm 139, waar staat dat God ons in alles door en door kent.
5. De jongen met de schellevisogen
Een man uit mijn omgeving verkrachtte in een aantal jaren tijd meer dan 20 meisjes en vrouwen die hij zogenaamd met christelijke motieven in huis had opgevangen. Hij probeerde zich eruit te praten en wilde niet opdraaien voor de consequenties van zijn daden, hoewel hij zichzelf een christen bleef noemen. Ik kan me er nog over opwinden en begrijp intussen ook waarom er vloekpsalmen in de Bijbel staan. Sommige mensen proberen met een zeepbel weg te komen als er scherven veroorzaakt zijn en beroepen zich op Gods genade. Maar in Galaten 6 vers 7 staat: ‘Wat een mens zaait, zal hij ook oogsten.’
6. De twee torens
Dit verhaal speelde meer dan twintig jaar door mijn hoofd. Ik heb het eens verteld op een jeugdweekend. Tijdens een vakantie in een druilerig Ierland vond ik de tijd om het uit te werken. Er zitten allerlei bijbelse thema’s in verstopt, met name uit Genesis 2. Ik heb er een complete bijbelse kosmologie in verwerkt, maar het hoofdthema is geestelijke strijd.
7. De sprong van Kiko de clown
Dit verhaal werd afgekeurd voor een kinderprogramma voor televisie. Zelf vond ik het een mooi voorbeeld van wat liefde los kan maken bij twee mensen. Een man die voor zijn geliefde wil gaan! ‘Niemand heeft grotere liefde, dan dat hij zijn leven inzet voor zijn vrienden,’ zegt Jezus in Johannes 15 vers 13. De Bijbel spreekt in verband met liefde over overgave. Soms vraagt het leven om los te laten; wat is het dan bijzonder als je weet dat je opgevangen wordt.
8. De vlucht
Het eerste korte verhaal dat ik schreef. Ik was zestien of zeventien. Het hoorde bij een schilderij dat ik maakte van een man en een vrouw die van elkaar wegvluchten, de vrouw met een baby op haar arm. Tussen hen in komt een donkere wolk opzetten. Ik weet niet meer wat er eerder was, het idee voor het schilderij of het idee voor het verhaal. ‘De dood in de vensters’ is gebaseerd op Jeremia 9. Ook ‘Vrede, vrede, terwijl er geen vrede is’ komt uit Jeremia. Ik gebruikte een nummer van The Moody Blues om de sfeer van het verhaal te onderstrepen: ‘I’m just a singer in a rock ‘n’ roll band / I’m just a wandering on the face of this earth / Meeting so many people who are trying to be free.’
9. De tekenaar en zijn tekenfilmfiguur
We weten niet zoveel over de diverse dimensies buiten onze eigen leefwereld. De Bijbel is er wel duidelijk over dat ze er zijn. En dat het Woord vlees werd, zoals het in Johannes 1 staat. Ongelofelijk, dat Jezus vanuit de hemel onze beperkte ruimte binnen wilde stappen om ons zijn liefde te verklaren. We hebben het vooruitzicht dat Hij ons als zijn bruid zal meenemen in zijn hemelse dimensies. Dit verhaal nam ik op in mijn boek uit 2022 over creativiteit en kunst ‘In het hoofd van de maker’.
10. De vrouw die Jezus in de ogen keek
Dit is een van mijn favoriete optredens van Jezus. Waar Paulus een hele brief aan de Romeinen voor nodig heeft om te verklaren waar het in het evangelie om draait, zet Jezus dat in een enkele reactie neer. Wat Hij daarbij zegt is geniaal. Het is diepzinnig, wanneer Hij aantoont waar de problemen in onze samenleving ten diepste toe herleid kunnen worden. Het is ook eenvoudig, wanneer Hij in enkele woorden zegt hoe we eruit kunnen komen. Als we zonder angst voor veroordeling zouden leven, zouden we elkaar niet langer hoeven te veroordelen en zou de samenleving er anders uitzien. De liefde zou het laatste woord kunnen krijgen. Dit verhaal nam ik op in mijn boek ‘Dit is liefde, Vincent’.
11. De kruisdrager
Verteld door Simon van Cyrene. Zijn naam wordt door diverse bijbelschrijvers genoemd, net als de namen van zijn beide zoons. Zijn achternaam verwijst naar een Romeinse stad aan de Middellandse-Zeekust in Noord-Afrika. Dit verhaal verscheen eerder in mijn boekje ‘Waarom dat kruis?’.
12. De wondermantel
Stefanus zag Jezus terwijl hij werd veroordeeld, waardoor hij zijn executie niet als veroordeling ervaarde. Achter die houding zat een bijzonder geheim. Hij had geleerd om zichzelf te beschermen met een mantel waarin hij zichzelf geliefd wist. Daardoor kon geen veroordeling hem deren. Maar juist de vrijheid die deze genade hem gaf veroorzaakte veel woede. Op de dag dat Stefanus gestenigd werd brak er een hevige vervolging uit tegen de gemeenschap van Jezus Christus, lezen we in het bijbelboek Handelingen.
13. Kruisverhoor in Rome
Justinus is een schrijver uit de oudchristelijke literatuur. Er zijn vijf werken van hem bewaard gebleven. Hij leefde tussen 100 en 165 en kwam uit Palestina (het huidige Israël). Justinus gaf als filosoof en apologeet les in Efeze en Rome. In de Romeinse hoofdstad stelde hij zijn huis open voor mensen die bijbelonderricht wilden ontvangen, voordat hij door de stadsprefect Junius Rusticus terechtgesteld en geëxecuteerd zou worden. Ik heb aan het verslag van het verhoor enkele fragmenten toegevoegd die uit andere overgeleverde verhoren komen.
14. De ring in bloed
Tijdens de regering van keizer Septimius Severus van 193 tot 211 kwam het tot hevige christenvervolgingen in veel grote steden van het Romeinse Rijk. Perpetua kwam uit een gegoede familie, was getrouwd en had een zuigeling toen ze op 22-jarige leeftijd werd veroordeeld. Haar verslag vanuit de gevangenis is bewaard gebleven. Daaromheen zijn enkele toevoegingen geschreven, die ik aan de ex-soldaat Pudens heb toegedicht. In mijn versie schrijft hij zijn verslag vanuit Carthago in Noord-Afrika aan Quintus Tertullianus, een bekend geestelijk leider in Rome. Mijn drie verhalen ‘De wondermantel, ‘Kruisverhoor in Rome’ en ‘De ring in bloed’ werden opgenomen in mijn boekje ‘Waarom die vis?’.
15. Eline en Eveline
In dit verhaal dacht ik aan de woorden van Jezus uit Matteüs 25: ‘In zoverre gij dit aan één van deze mijn minste broeders hebt gedaan, hebt gij het Mij gedaan.’ Daarnaast is de wonderbare vermenigvuldiging een gegeven in Gods Koninkrijk waar je je telkens weer over kunt verbazen. Ik heb dat gezien met mijn boeken. Zodra Jezus ons kleine beetje bijna-niks in handen neemt, wordt het een grote hoeveelheid van-veel-betekenis voor anderen.
16. De ster van Lola
Mijn jongste dochter reikte me de ingrediënten voor dit verhaal aan. Er was in de zomer van 1999 juist een zonsverduistering geweest. Het is verbazingwekkend wat een reacties zo’n natuurverschijnsel bij mensen kan oproepen. Op zo’n moment komt de zinsnede van Jezus uit Matteüs 5 vers 45 heel concreet tot leven, dat God de zon laat opgaan over slechte en goede mensen. Maar dan moet hij wel schijnen.
17. Annemee gaat door deuren
In dit verhaal zitten enkele elementen uit Hosea 2 verborgen: ‘Ik zal het dal van Achor maken tot een deur der hoop’. Er zit ook liefde in, een romance. Ik heb het geschreven toen mijn oudste dochter op een dag zomaar zei dat ze graag een vriend zou willen hebben.
18. Micha met het zwaard
Jawel, dit verhaal is natuurlijk geïnspireerd door die bijbeltekst uit Micha 4 vers 3, waar staat dat de mensen hun zwaarden zullen omsmeden tot ploegscharen als de HERE komt om te richten (ook te lezen in Jesaja). Micha schreef dit zo’n 700 jaar voor Christus op. Gek genoeg staat dezelfde tekst ook op het gebouw van de Verenigde Naties in New York. Ik geloof niet dat veel mensen hebben begrepen wat het betekent.
19. De witte componist
Geschreven op aangeven van een droom van mijn vrouw. Zij en ik dromen regelmatig over grote huizen. Johannes 14 vers 2 blijft een fascinerend beeld: ‘In het huis mijns Vaders zijn vele woningen – anders zou Ik het u gezegd hebben…’ Wie zullen daar komen wonen? Jezus geeft in Lucas 14 een hint.
20. De drie honden
Leven met de dag, dat is een kunst. We zijn snel geneigd om te blijven hangen in het verleden of alleen maar met de toekomst bezig te zijn. Hoe kun je dan optimaal van elke dag genieten? Daarom zegt Jezus in Matteüs 6 vers 34: ‘Maak je niet bezorgd tegen de dag van morgen, want de dag van morgen zal zijn eigen zorgen hebben…’ Onze Jack Russell was trouwens lang niet zo verstandig als deze in dit verhaal, maar misschien lag dat aan zijn baasje.
21. Onder moeders vleugels
Dat God wel als een engel met vleugels wordt voorgesteld wist ik uit de schilderkunst. Het was een verrassende ontdekking voor me dat die voorstelling gevoed wordt door uitspraken in de Bijbel zelf. Ik was nog meer verrast toen ik ontdekte dat God de Vader in de Bijbel ook moederlijke eigenschappen krijgt toegedicht. Hij bewaart ons zoals een hen haar kuikens onder haar vleugels (Psalm 91:4). Verbazingwekkend dat Hij zijn leven voor zijn kuikens over had.
22. Skip van Zandt
Het verhaal over de vader met zijn twee zonen is misschien wel de beroemdste gelijkenis van Jezus. Ik heb er een kinderversie van gemaakt met tekeningen die gebruikt zijn voor televisie. Mijn vrouw vormde het in 2009 om tot een kinderboekje. Voor mij is de vader-zoon relatie een steeds terugkerend thema. Daarom gebruik ik deze gelijkenis graag in mijn prediking. Ik benadruk ermee hoe Gods vaderhart overstroomt van genade en wat dat met ons doet. In het verhaal zie je hoe de jongste zoon zich daardoor laat verrassen. Zijn vader vergeeft hem niet alleen, maar overlaadt hem ook nog eens met goedheid. Ik heb trouwens gemerkt dat genade ook weerstand op kan roepen. Sommige mensen en instanties zijn bang voor teveel genade. Heel typisch vind ik dat.
23. De hoofdprijs voor Martin O’Malley
Dit verhaal heb ik tijdens een vakantie in Ierland geschreven, dat mag duidelijk zijn (ik had er de tijd voor, het regende nogal). De vraag is wat nu echt de hoofdprijs in ons leven is: succes of vriendschap.
24. De kikker en de pad
Ik kreeg veel vragen over leiderschap en manipulatie n.a.v. situaties die ik beschreef in mijn autobiografie ‘Getekend’. Waarom proberen leiders iemand in een richting te dwingen zonder dat hij of zij dat eigenlijk wil? Het gaat om macht. Eigen voordeel waar de goede bedoelingen van de ander voor worden misbruikt. Ik vind dat zo ziek, dat ik het met paddengedrag vergelijk.
25. De vuilnisbakkenhond
Dit verhaal is natuurlijk een fantasie op de gelijkenis van Jezus die bekendstaat als ‘de barmhartige Samaritaan.’ Ik heb die gelijkenis indertijd gebruikt als leidraad voor mijn boek ‘Dit is liefde, Vincent’ uit 2013. Vincent van Gogh wilde graag zo’n Samaritaan zijn, maar ik denk dat hij er zelf een nodig had. In mijn boek laat ik zien dat Jezus zichzelf bedoelde met de barmhartige Samaritaan. Wie wil zich nou door zo’n figuur laten helpen? Hij werd door zijn omgeving gezien als een buitenstaander, als iemand van een vuilnisbakkenras. Ik vond dat beeld wel een leuke gedachte: Jezus als een vuilnisbak, waar je al je pijn en moeite in kunt achterlaten.
26. Dimitri en zijn engel
Mijn variatie op het ontroerende en onovertroffen verhaal ‘Het meisje met de zwavelstokjes’ van Hans Christian Andersen. Het is moeilijk voor te stellen in wat voor mensonterende omstandigheden sommige mensen sterven. Hoe zullen we zelf sterven?
27. De klas van juffrouw Stap
Vroeg of laat komen we erachter dat we lang niet zo vrij zijn als we wel denken. En dat alles wat we wilden bereiken een andere kant op gaat. Ik zie heel wat mensen uit de klas van juffrouw Stap voorbij stappen. Ze denderen maar door, zonder zich er bewust van te zijn waarheen.
28. De verloren sok
Laatst zag ik hoe er een sok viel uit de wasmand. Dat bracht me op het idee voor dit verhaal. Ik denk dat iedereen wel een enkele sok in zijn sokkenla heeft liggen. Waar is die andere sok gebleven? Soms voel je je net zo’n verlaten sok wanneer iemand die goed bij je paste uit je leven verdwijnt. Maar ik heb ook meegemaakt dat er zich zomaar ineens een moment van genade kan voordoen waardoor je weer bij elkaar wordt gebracht.
29. De deurmat
Ik schreef dit verhaal in Israël, toen we moesten bekomen van onze ervaringen met een groepje kerken. Ik had ze tien jaar gediend, maar plotseling hoefde het niet meer. Eerder had ik hetzelfde al eens meegemaakt in een andere kerk. Paulus noemt zichzelf in 1 Korintiërs 4 vers 13 ‘aller voetveeg’. Op allerlei plaatsen heeft hij zichzelf gegeven. Als een vader en ook als een moeder, schrijft hij. Dan doet het pijn als mensen je ‘niet meer moeten’. Ik ken dat gevoel. Sommige clubs hebben een eigen agenda, en daar pas je het ene moment wel en het andere moment niet in. Maar bij kinderen heb ik nooit gemerkt dat ze een agenda hebben.
30. De meeuwenkerk
Soms snap ik niet dat God juist met de kerk verder wil. Hoe kan Hij van zo’n stelletje ongeregeld houden en daar grootse plannen mee hebben? Maar dan kijk ik naar hoe groepen mensen zich op andere plekken gedragen, of naar hoe dieren zich organiseren, en zie ik overal hetzelfde. Ze hebben allemaal veel genade nodig om met elkaar om te gaan en samen te werken. Dit verhaal haalde mijn boek ‘In het hoofd van de maker’ niet, maar het blijft volgens mij als zelfstandig werkstuk wel aardig.
31. Stralende ogen
Waarom gaan we dood? Wat gebeurt er na onze dood? Dat zijn geen gemakkelijke vragen. De dood is een bijzonder fenomeen, dat we graag een beetje op afstand houden. Maar de natuur is er vol van. Het hoort ook bij het meest menselijke, het houdt ons allemaal bezig. Ik schreef dit verhaal nadat de oude hit ‘Bright Eyes’ in een televisieprogramma langskwam. Het liedje uit de mond van Art Garfunkel gaat over konijntjes. Zelf hebben we twee honden gehad. Jack Russels: grote honden in een klein lijf. Geen van beiden werd aangereden. De een kreeg epilepsie en bleef in een stuip. De ander werd vals en moesten we naar het asiel brengen.
32. De man die zichzelf met stenen sloeg
Dit verhaal schreef ik voor mijn roman Markus, maar ik haalde het eruit, het werd te veel. Omdat het me toch dierbaar was herschreef ik het en veranderde ik de naam Yoan uit mijn boek in Yona. Het gaat over een van de meest aangrijpende ontmoetingen die Jezus had met mensen die gebukt gingen onder diep menselijke angsten. Onze grootste angst is ongetwijfeld dat we in de ogen van anderen zullen falen en worden afgewezen. Als je dat gaat geloven ga je ook jezelf veroordelen. Tegelijkertijd verliest je je waardigheid. Het grootste wonder is misschien wel als je uit die angst voor veroordeling bevrijd wordt en je waardigheid terugkrijgt.
Willem de Vink
