37 Goede voornemens? Goede genade!

Jente, december 2014 – Niets leukers dan met goede voornemens een nieuw jaar in gaan. We willen immers allemaal een hoopvolle toekomst voor onszelf, ons huwelijk, ons gezin –en voor de hele wereld. Dus zeggen we: ‘Gelukkig nieuwjaar!’ Want we bedoelen het goed. We willen het beste. Maar … onze goede voornemens maken ons eerlijk gezegd niet zo gelukkig als we dachten. Meestal werken ze helemaal niet mee, nee, werken ze tegen ons, omdat ze ons aanklagen als iets niet lukt. We kunnen maar beter op Gods genade vertrouwen. En dat meen ik.

WdV Jente 1Ik weet van goede voornemens. Ooit had ik me voorgenomen om de beste directeur te zijn van de stichting waar ik voor werkte. Dat ging een jaar goed. Maar het nieuwe jaar was nog niet begonnen, of ik kwam met een burn-out thuis te zitten. Ik was niet te genieten. Hoewel mijn huisgenoten best geduld hadden met de-man-die-op-de-bank-voor-zich-uit-zat-te-staren, nam ik het mezelf nogal kwalijk. Ik kwam in een spiraal van zelfveroordeling terecht, waar ik maar op één manier uit kon komen. Ik moest horen hoe geliefd ik was, ondanks mijn falen, en mijn goede voornemens loslaten, echt loslaten.

Voornemens bevorderen faalangst
Eigenlijk zijn ze heel gemeen, die goede voornemens. Kijk. Je stelt je voor dat dit een gelukkig nieuwjaar wordt, want je gaat het allemaal anders doen. Je zult bijvoorbeeld meer tijd voor je partner maken. Je zult vanaf nu ook de kinderen consequent opvoeden. Dit wordt het jaar waarin ze zelf hun spullen in huis gaan opruimen, en dat zul je dus gaan handhaven ook. Trouwens, je zult ook een ander snoepbeleid instellen – en daar zul je jezelf als eerste aan houden. En ook op je werk zul je het anders gaan doen. Ja, je zult sterk zijn en je doelen bereiken …

O ja? Terwijl je jezelf van alles inbeeldt en je verbeterplannen met intimi deelt, hoor je in je achterhoofd een stemmetje dat fluistert dat het je toch niet zal lukken. Je hebt je al zo vaak dingen voorgenomen. Maar je hebt jezelf ook even vaak teleurgesteld.

Dat is dan ook precies het probleem met die goede voornemens van ons. Ze werken als een instrument waarmee we onszelf beoordelen – en dat maakt ons onzeker. Want zolang we onszelf blijven wegen, verbeteren en rechtvaardigen, blijft de angst ons bekruipen dat we niet goed genoeg zijn. Onze goede voornemens kunnen zomaar als een boemerang op onszelf terugslaan, als we falen. We zetten ons erin vast, zodat ze gaan werken als een wet, maar elke wet leidt tot veroordeling.
Diep vanbinnen zijn we dan ook bang, al bedoelen we het nog zo goed en doen we nog zo ons best. En daar worden we hondsmoe van, zo aan het begin van het jaar. Voor veel mensen is januari dan ook zelfs een maand van depressie.

WdV Jente 2Leven zonder angst voor veroordeling
Hoe komen we uit het patroon van plannen maken, falen, onszelf en iedereen veroordelen en nog beter ons best doen? Door alle goede voornemens te vergeten en niet meer ons stinkende best te willen doen. Dat klinkt misschien drastisch, maar het is de enige manier om de levenskunst te leren om tevreden en dankbaar in het heden te staan.
Ik heb het over de levenskunst die Jezus Christus ons aanbiedt, een leven zonder angst voor veroordeling. Hij maakt ons namelijk vrij van onze negatieve ervaringen uit het verleden én onze zorgen voor de toekomst, om deze dag – hier en nu, op dit moment – onbevangen te kunnen leven.

Neem Petrus. Eerst was hij ook zo iemand met van die goede voornemens, net als jij en ik. Hij zou alles voor Jezus doen. Totdat hij in de binnenplaats van de hogepriester zichzelf zo tegenviel, dat hij bittere tranen huilde. Maar Jezus hield in het uur van hun diepste duisternis oogcontact met hem. Hij had het al gezegd: zoals de haan een nieuwe dag aankondigde, zo zou Hij een nieuw begin met zijn discipel maken.
Het duurde even, maar toen kon Jezus Petrus inderdaad herstellen en bevestigen. Hij zocht naar verbinding en vroeg aan de oever van het meer of zijn leerling van Hem hield. Petrus zei dat zijn Heer alles wist, ook dat hij van Hem hield. Jezus antwoordde dat hij dan maar niet meer zijn eigen goede voornemens moest blijven volgen, maar Hem. Zo zou hij zelfs in de moeilijkste omstandigheden kunnen standhouden als een rots.

Je mag leven in het hier en nu
En dat zegt Jezus dus ook tegen ons, omdat Hij ook ons vrij wil maken uit alle zorgen over onszelf en alles en iedereen om ons heen. Zijn volmaakte liefde drijft elke angst uit, zegt Hij op dit moment tegen je. Al jouw zonden heeft Hij tweeduizend jaar geleden vergeven en zo jou toekomst veiliggesteld. Daarom mag je ontspannen leven in het hier en nu.
Hoe je dat doet? Door je te blijven voeden met het besef hoe geliefd je bent. Het geloof dat je in Gods ogen gerechtvaardigd en goed genoeg bent zal je vrijmaken van de stress om het beter te willen doen – en toch zal het tegelijkertijd ook juist het beste in je naar boven halen.

Je mag leven zonder jezelf ook maar iets te verwijten, als je weet dat de Here God je niets verwijt. Jouw verlangens zijn bij Hem bekend, daarom mag je nu gewoon beginnen met je plannen te verwezenlijken. Elke dag is goed genoeg om weer nieuwe zegen te verwachten voor de volgende stap die je zet. Pak maar aan wat je wilt. Doe wat je doen moet, maar doe het in alle rust. Jezus zei immers dat je je geen zorgen hoeft te maken voor de dag van morgen wanneer je Gods invloed zoekt, omdat je dan juist alles van Hem krijgt.

Ik zou zeggen: ontspan je. Vergeet je goede voornemens en verwacht Gods genade in elk moment en in elke uitdaging. Gelukkig nieuwjaar!

Willem de Vink