77 Gezegend ouder worden
We worden steeds ouder, dankzij goede voeding, medische voorzieningen, vrije tijd, ontspanningsoefeningen, sport. De gemiddelde leeftijd kruipt omhoog. We zijn dan ook trots op onze welvaart, die dit mogelijk maakt.
Maar eigenlijk zijn we ook weer niet zoveel opgeschoten. De Bijbel heeft het over 120 jaar,1 maar niemand van ons is al zo oud geworden. De zegen van de ouderdom moet blijkbaar ergens anders vandaan komen. Leestijd: 11 minuten.
De zegen van de ouderdom? Voor sommigen is ouder worden helemaal geen zegen, eerder een straf. De gebreken. De afhankelijkheid. De aftakeling. Daar kun je inderdaad tegenop zien.
Maar je kunt er ook anders naar kijken. Volgens de Bijbel is ouder worden toch echt een zegen. Niet dankzij onze eigen bijzondere inspanningen. En ook niet omdat ons moeiten bespaard blijven. Het gaat erom dat je weet dat de Here God je recht heeft gedaan in Jezus en dat dit in je ouderdom nog steeds van kracht blijft. Hij laat je zien hoe kostbaar elke dag is die je leeft. Ga je je weg met hem, dan ontdek je dat ouder worden een bekroning oplevert.
De ouderdom is een prachtige kroon, je vindt hem op de weg van de rechtvaardigheid (Spreuken 16:31).
De voordelen van ouder worden
Als ouder worden een zegen is, wat zijn dan de voordelen? Ik noem er een paar.
- Je krijgt meer inzicht in processen die zich in een mensenleven voordoen.
- Omdat je veel hebt meegemaakt, schrik je minder van bijzondere gebeurtenissen.
- Je kent jezelf beter, waardoor je gemakkelijker ‘ja’ of ‘nee’ kunt zeggen.
- Je bent klaar met jezelf, zodat je je beter op je omgeving kunt richten.
- Omdat je je eigen zwakheden nu wel kent, kun je die van anderen beter begrijpen.
- Met wat je hebt meegemaakt, kun je anderen helpen.
- Je bent milder geworden voor anderen, omdat je jezelf ook hebt moeten vergeven.
- Je kunt meer geduld opbrengen, omdat je weet dat je eruit zult komen.
- Je dankbaarheid is toegenomen, vanwege alle mooie momenten die je hebt beleefd.
- Je geloof in genade is sterker geworden, omdat je inmiddels wel door hebt hoe afhankelijk je daarvan bent.
- Je hebt meer hoop gekregen, omdat je hebt gezien dat Gods trouw nooit afneemt.
- Je hebt door de jaren heen niet alleen jezelf en anderen, maar ook God beter leren kennen. Zijn goedheid en genade blijven je volgen.2NOOT Daarop is je dankbaarheid over het verleden en je hoop op een goede toekomst gebaseerd.
‘Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: Ik zal je een hoopvolle toekomst geven’ (Jeremia 29:11).
Natuurlijk kun je met gemak ook een aantal nadelen bedenken. Ouderdom komt met gebreken, zegt de volkswijsheid. Maar er is een andere wijsheid, die tijdens het ouder worden sterker spreekt. Het is de wijsheid die in de persoon van Jezus met je op wil trekken. Hij leert je hoe je gelukkig ouder kunt worden.
Door mij, Wijsheid, vermeerderen de dagen van je leven, je levensjaren nemen door mij toe (Spreuken 9:11).
God gunt ons een gelukkig, lang leven
Gelukszoekers, opgelet! Biologen hebben ontdekt dat geluksgevoel invloed heeft op je chromosomen. Gelukkige mensen leven l
anger. Ja natuurlijk. De Bijbel benoemde dit principe al veel eerder. Stress, onvrede, boosheid bezorgen je een slijtageslag. Maar als je je geluk zoekt bij God, geeft Hij je extra jaren, lezen we.
‘Wie bescheiden is en ontzag heeft voor de HEER, wordt beloond met rijkdom, eer en een lang leven’ (Spreuken 22:4).
Gods geluksformule zit hem niet in therapeutische programma’s, farmaceutische oplossingen of synthetische emoties, maar in echte, onvervalste genade. Die geeft je gezond geluk. Want wie worden met een lang leven beloond? Mensen die niet met alle geweld hun eigen geluk proberen te bemachtigen, maar daarvoor op God vertrouwen, lezen we. Gods genade is een onverdiende gunst, die je alleen kunt ontvangen als je bescheiden bent en ontzag hebt voor hem. Als je gelooft dat Hij alles voor je heeft rechtgezet. Dat je gerechtvaardigd bent in Jezus. En dat Hij altijd met zijn Geest bij je is, omdat je zonden vergeven zijn. Wie dat gelooft, zal leven – lang, eeuwig leven.
Zoals ook geschreven staat: ‘De rechtvaardige zal leven door geloof’ (Romeinen 1:17b).
Dat Jezus uit de dood is opgestaan en jou zijn zelfde opstandingsleven gunt, lijkt voor de wereld een dwaasheid, maar het is Gods wijsheid. Die wijsheid moet je vaak horen. Om het effect ervan te ervaren, moet je Gods Woord tot je nemen.
Want zoals God in zijn wijsheid bepaalde, heeft de wereld hem niet door haar wijsheid gekend, en hij heeft besloten hen die geloven te redden door de dwaasheid van de verkondiging (1 Korintiërs 1:21).
De verkondiging van Gods Woord is Gods wijsheid waarmee Hij je zegent met een lang leven. We lazen het al:
Door mij, Wijsheid, vermeerderen de dagen van je leven, je levensjaren nemen door mij toe (Spreuken 9:11).
Gaat het je dan alleen maar voor de wind? Niet per se. Maar God is erbij en Hij is je steun. Zijn garantie is jouw zegen, ook als je ouder wordt.
Tot in je ouderdom blijf Ik dezelfde,
tot in je grijsheid zal Ik je steunen.
Wat Ik gedaan heb zal iI blijven doen,
Ik zal je steunen en beschermen
(Jesaja 46:4).
Ouder worden is een zegen
Volgens de Bijbel is ouder worden dus een zegen. Het is een blijk van genade, waar je in alle rust en vertrouwen van mag genieten. Dat zien we bij onze geloofsvaders ook al. Abraham leefde vanuit Gods genade. Zijn geloofsvertrouwen bezorgde hem een lang, gezegend leven. Er staat: Hij stierf in gezegende ouderdom; na een lang leven blies hij de laatste adem uit (Genesis 25:8). Isaak leefde vanuit dezelfde genade als zijn vader. Kenmerkend voor zijn leven was de rust die hij bezat. Hij verliet niet één keer het beloofde land. Ook hij kreeg een lang leven. We lezen: Toen blies hij de laatste adem uit en werd hij met zijn voorouders verenigd, na een lang leven (Genesis 35:29). Maar Jakob had moeite om zich over te geven aan Gods genade. Hij was een bedrieger, een worstelaar, een zwerver, die op eigen houtje zijn geluk probeerde te beproeven, tot ver buiten het beloofde land. Dat vrat aan de lengte van zijn leven. ‘Honderddertig jaar heb ik nu op aarde rondgezworven,’ klaagde hij op zijn sterfbed. ‘Mijn leven, dat ellendig is geweest, heeft nog maar kort geduurd, ik heb nog niet zo lang op aarde rondgezworven als mijn voorouders’ (Genesis 47:9). Zo zie je bij onze geloofsvaders dat Gods invloed in het ouder worden nogal kan verschillen. Het is maar net hoeveel genade je toelaat.
Ouder worden met hoop
Noömi was een ongelukkige vrouw geworden. ‘Noem mij maar Mara,’ zei ze. ‘Bitter’, betekent dat woord. Noömi was indertijd uit haar land gevlucht voor een aanhoudende hongersnood, samen met haar man en twee zoons. Haar zoons trouwden allebei met een vrouw uit dat gebied. Maar ze stierven daar, net als haar man.
Verbitterd keerde Noömi terug. Ruth, een van haar schoondochters, ging met haar mee. Zij hoopte dat ze in haar nieuwe land genade zou vinden. Noömi had geen oog voor haar schoondochter, ze was alleen maar met haar eigen boosheid en verdriet bezig. Maar Ruth vond genade bij een man die met haar wilde trouwen. Dat deed wat met Noömi. Plotseling kwam er voor haar weer licht aan de horizon. Helemaal toen ze ook nog een prachtige, gezonde kleinzoon vast mocht houden. ‘Met lege handen was ik teruggekomen,’ zei ze, ‘maar nu zijn mijn handen gevuld.’ Er was iets veranderd in haar situatie. Noömi had weer hoop gekregen toen ze op haar oude dag verrast werd door Gods genade.3
Wat zien we in deze geschiedenis? Dat er zelfs op je oude dag nog iets kan veranderen. Je kunt verrast worden door Gods genade. Geloof je dat je daarvoor in aanmerking komt?
Hoe kijk je naar jezelf, terwijl je ouder wordt? Een vrouw van over de honderd hoorde ik in een interview zeggen: ‘Ik heb maar één rimpel – en daar zit ik op.’ Het leek wel of ze de Bijbel citeerde. Alsof ze met de ogen van Jezus naar zichzelf had leren kijken. Want in de Bijbel kun je lezen dat Jezus ons als zijn bruid in onze luister bij zich neemt, zonder nog maar één rimpel bij ons te zien:
… om haar te heiligen, haar te reinigen met water en woorden en om haar in al haar luister bij zich te nemen, zodat ze zonder vlek of rimpel of iets dergelijks is (Efeziërs 5:25b-27a).
Je kunt blijven staren naar de rimpels die met de jaren gekomen zijn en ontmoedigd raken. Teleurstellingen en zorgen drukken je neer. Maar het kan ook anders. Je kunt ook elke keer opnieuw je zegeningen tellen en op nog meer zegen hopen. Dat beurt je op en geeft je kracht bij het ouder worden.
Let op Gods genade. Hij blijft je zijn zegen aanbieden. Ook jij komt voor die onverdiende goedheid in aanmerking. God maakt geen onderscheidt; bij hem is geen ‘aanzien des persoons’.4
Liever openbaring dan ervaring
Hoe ga je met teleurstellingen om? Leef je vanuit ervaring, of vanuit openbaring?
Ervaring teert op het verleden. Alles wat je meegemaakt hebt neem je mee in je kijk op de dingen van vandaag. Alles wat pijn deed en moeilijk was kleurt je bril. Alles wat onmogelijk was ook. Het verbittert je. En verbittering rooft je geloof.5
Openbaring komt naar je toe vanuit de toekomst. Gods Woord staat strak van de beloften die in vervulling kunnen gaan. Als je je daarop richt, komen er ongekende mogelijkheden tevoorschijn. Je houdt er geloof in.
Het is onze vurige wens (…) dat u in het spoor treedt van hen die dankzij hun standvastig geloof ontvangen hebben wat hun beloofd was (Hebreeën 6:11, 12).
God wil dat we zullen leven vanuit openbaring. Dat we zijn Woord horen en erop zullen vertrouwen, met standvastig geloof in Gods beloften. Dat maakt ons sterk in elke situatie. Daarom wil God niet dat we leven vanuit ervaring. Dat pijnlijke of verdrietige omstandigheden blijven bepalen hoe we denken en handelen. En zelfs niet de fijne. Dat maakt ons namelijk wankelmoedig en onstabiel. God openbaart in zijn Woord wie Hij is. En hoe Hij over ons denkt. En hoe we over onszelf mogen denken. Hoe we dus in het leven kunnen staan, ook bij het ouder worden. Als Hij spreekt, krijgen we openbaring over wat Hij ons allemaal belooft. Dat helpt ons verder dan alle ervaringen die we in de loop van de tijd hebben opgedaan. Het geeft ons hoop.
Ik leef liever vanuit openbaring dan vanuit ervaring. Ervaring bindt me aan het verleden, openbaring zet de toekomst voor me open. En kijk wat dat met me doet. Wie op Gods Woord vertrouwt, kan ontspannen leven, ook in moeilijke omstandigheden. Je leeft gecompliceerd en onzeker als de ervaringen je leven bepalen, maar eenvoudig als een kind vanuit openbaring.
Jouw toekomst is die van volgende generaties
Leef je met een open blik op de toekomst gericht? De grootste bonus van ouder worden is iets betekenen voor volgende generaties. Doorgeven van wat je zelf ontvangen hebt. Bouwen aan de toekomst die God voor ons allemaal in petto heeft. Daar leef je voor. Daarom word je ouder.
De bekroning van een lang leven is de invloed die je mag hebben in levens van anderen. Die kroon neem je zelfs mee de eeuwigheid in.5 Jij mag een onderdeel zijn van Gods plan met generaties. Door je mond open te doen en zijn zegeningen door te geven.
Ik blijf naar U uitzien, altijd,
U lof brengen, meer en meer.
Mijn mond verhaalt van uw gerechtigheid,
van uw reddende daden, dag aan dag,
hun aantal kan ik niet tellen.
Spreken zal ik van uw macht, HEER, mijn God,
de rechtvaardigheid roemen van u alleen
(Psalm 71:18).
Hoor ik je spreken over Gods goedheid? Is dat de visie waarmee je elke dag weer opstaat uit bed? Bid je voor kinderen en jongeren? Zie je het voor je dat het goede nieuws van invloed blijft? Dit is waarom we ouder worden: om Gods plan in generaties verder te brengen.
Een nieuw geslacht zal hem dienen
en aan de kinderen vertellen van de Heer;
aan het volk dat nog geboren moet worden
zal het van zijn gerechtigheid verhalen:
hij is een God van daden
(Psalm 22:31-32).
Ouder worden is meer vrucht dragen
God werkt niet zozeer met doelen, maar meer met processen. Hij werkt door middel van groei en groei kost tijd. Op groei volgt vrucht en op vrucht volgt vermenigvuldiging. Die vermenigvuldiging past bij Gods karakter: Hij is een God van overvloed. God staat boven de tijd, maar Hij komt wel in de tijd. Omdat Hij in processen werkt. God is de Eeuwige. Maar Hij schiep de zon, maan en sterren, dag en nacht, omdat Hij in de mensenwereld wil werken door de tijd er overheen te laten gaan. Dat is de reden dat we ouder worden.
God wil dat zijn werk stevig in ons wordt aangebracht en echt een deel van onszelf wordt. Daarom gebruikt Hij de tijd voor onze geestelijke groei. De tijd levert de kwaliteit. Als we geestelijk groeien ontstaat er vrucht. Dat wat God aan ons gaf kan zich nu vermenigvuldigen in de mensen om ons heen.6 In de vrucht die God in ons zoekt is Hij als een Vader. Onze Vader wil dat we als zijn kinderen optimaal tot bloei zullen komen, zodat we de unieke vrucht zullen dragen die Hij zelf in ons heeft aangebracht. En weet je wat? Je bent nooit te oud om vrucht te dragen, omdat Jezus ons recht heeft gedaan. Hij zal zijn werk door je heen blijven voortzetten.
Zij dragen nog vrucht als ze oud zijn
en blijven krachtig en fris.
Zo getuigen zij dat de HEER recht doet,
mijn Rots, in wie geen onrecht is.
Psalm 92:15-16
Ouder worden is dus meer en meer vruchtdragen. En ook steeds meer genieten van de vrucht die je draagt. Omdat anderen van je kunnen genieten.
‘Jullie hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie, en ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht’ (Johannes 15:16a).
Ouder worden is ook steeds beter weten wat je onze Vader mag vragen om vrucht te dragen.
‘Wat je de Vader vraagt in mijn naam, zal ik je geven’ (Johannes 15:6b).
Ouder worden is de gelegenheid krijgen om God nog meer blij te maken met wat er uit je leven tevoorschijn komt. Misschien is dat wel de grootste vreugde van het ouder worden: dat je God als Vader steeds meer plezier doet met wat je van hem aan anderen doorgeeft.
‘De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen’ (Johannes 15:8a).
1 Genesis 6:3, 2 Psalm 23:6, 3 Ruth 1-4, 4 Handelingen 10:35, 5 1 Korintiërs 15:58, 2 Korintiërs 5:1-10, 1 Petrus 5:4, Openbaring 22:12, 6 2 Korintiërs 4:13-18.
Willem de Vink
