94 Jezus in alle talen!
Artikel in het boek Rotterdam Stripstad – Het meest vertaalde stripboek ooit is van Rotterdammer Willem de Vink. Urdu, Siroi, Bagdini, Mündü, Fon, Fulfulde, Odia, Raibanshi, Sasak Utara, De’Ang Palaung, Tigrinya, T-Sangla. Wellicht zegt het je helemaal niks, maar dit zijn bestaande talen en het zijn talen waarin het stripboek Jezus Messias is verschenen. Bijna tweehonderd inmiddels en vele tientallen nieuwe taaledities liggen in het verschiet. Verantwoordelijk voor dit megaproject is Willem de Vink, geboren in Utrecht en woonachtig in het hart van Rotterdam. Op de heilige geschriften zelf na, zal dit ongetwijfeld de meest vertaalde titel ter wereld zijn.
De strip is in de ogen van Willem ideaal om het evangelie van Jezus wereldwijd te vertellen. Ook als je niet kunt lezen, is het verhaal toch te volgen. In 1974 maakt hij de eerste schetsen, maar het duurt nog tot begin jaren negentig voor zijn droom uitkomt. Niet via een uitgever, want er is er niet een die het aandurft een strip over Jezus in productie te nemen. Dus doet Willem het via giften en fondsen; een dame uit Numansdorp die hem 25.000 gulden schenkt helpt hem om de eerste stap te zetten en daarna gaat het snel met zijn project. In 1993 verschijnt de strip in het Nederlands, Albanees, Engels en Frans. Met behulp van bijbelgenootschappen en christelijke organisaties lukt het hem daarna het boek uit te brengen in tientallen wereldtalen en nog veel meer dialecten.
Er gaat een enorme kracht uit van het bijbelverhaal in stripvorm, heeft de initiator ontdekt. Mensen die contact met hem opnemen om een versie in een nieuwe taal uit te geven, hebben vaak zelf het geld geworven om dat te kunnen doen. Maar Willem heeft zelf ook een slimme manier gevonden om in al die talen en dialecten te verschijnen: van de boeken die in de grotere wereldtalen verschijnen, gaat er een euro per verkocht boek naar de financiering van nieuwe edities in gebieden waar geen geld is om de strip uit te geven. Inmiddels staat de teller op een slordige anderhalf miljoen verkochte exemplaren.
Willems grootste uitdaging was misschien wel de editie in het Binnen Mongools, waar de mensen van boven naar beneden lezen en de tekstballonnetjes dus anders geordend moesten worden. Maar ook het langer maken van de kleding van Jezus voor de Arabische markt is voor hem geen probleem. Hij past zijn strip graag aan als dit betekent dat het verspreidingsgebied er weer groter door wordt. Het evangelie van Jezus moet in zijn ogen immers verteld worden op deze laagdrempelige manier; in je eigen taal en in een makkelijk te consumeren beeldverhaal.
Hoe betekenisvol dat is, ziet de maker in een land als Swaziland. Daar zijn 50.000 strips op scholen en in afgelegen dorpen verspreid, maar ook in kazernes, officiële overheidsgebouwen en in gevangenissen. Zendeling Leo Baan, die de verspreiding coördineerde in het Zuid-Afrikaanse land, stelt: “Jullie hebben geen idee hoeveel deuren er met dit boek opengaan. Onderweg werd zelfs mijn boete voor te hard rijden kwijtgescholden. Maar het zijn de kleine verhalen die me raken. Ik sprak met een vrouwelijke politieagent die twee kinderen heeft. Zij vertelde mij dat die elke avond voordat zij naar bed gaan tegen haar zeggen: Tell us from the book, mom, tell us from the book!” En zo komt de droom van tekenaar, schrijver en evangelist Willem de Vink langzaam maar zeker uit: écht iedereen via zijn eenvoudige tekenstijl laten kennismaken met het leven van Jezus zoals dat ooit beschreven is door Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes.
Uit ‘Rotterdam Stripstad’, door Sander Grip en Theo Seesing, Cross Comix, 2022.
